PDA กำลังจะสูญพันธุ์?

คำกล่าวนี้เริ่มเป็นที่พูดคุยกันตั้งแต่ช่วงปีที่แล้ว ซึ่งเป็นช่วงที่ยอดขายของ PDA ทุกแบบมีแนวโน้มว่าจะไม่เพิ่มขึ้นจนถึงอาจจะมียอดขายลดลง ผู้ที่เกี่ยวข้องในวงการเริ่มตั้งข้อสังเกตถึงประโยชน์ใช้สอยของ PDA

คล้ายๆกับคอมพิวเตอร์เมื่อยี่สิบปีก่อน คำถามถึงประโยชน์ใช้สอยของ PDA เป็นคำถามที่หาคำตอบที่ชัดเจนเป็นรูปธรรมได้ยาก สำหรับวันนี้ของคอมพิวเตอร์ คำตอบเกี่ยวกับประโยชน์ใช้สอยตามความหมายของคอมพิวเตอร์ก็ยังคงคลุมเครือ แต่คำตอบในแง่ของความเป็นเครื่องมือชนิดไดชนิดหนึ่งกลับชัดเจน คอมพิวเตอร์สำนักงานในวันนี้เป็นเครื่องมือสำหรับงานเอกสารทดแทนเครื่องพิมพ์ดีดโดยสมบูรณ์ ในวันนี้เราแทบไม่รู้จักเครื่องพิมพ์ดีดกันอีกแล้ว แต่ใช้คอมพิวเตอร์สำหรับงานเอกสารเกือบทุกชนิด คอมพิวเตอร์ตามบ้านใช้งานร่วมกับ Joystick กลายเป็นเครื่องเล่นเกมที่สมบูรณ์แบบ หรือเมื่อประกอบกับเครื่องเสียงก็กลายเป็นส่วนหนึ่งของระบบ Home Entertainment สมบูรณ์แบบสำหรับทั้งการดูหนัง ฟังเพลง


สำหรับคอมพิวเตอร์ วันนี้เป็นเครื่องจัดการเอกสาร เครื่องมือสำหรับความบันเทิงอย่างชัดเจน โดยอาศัยความเป็นเครื่องมืออเนกประสงค์ที่ทำให้ดัดแปลงแก้ไขรายละเอียดให้เหมาะกับงานของแต่ละคนได้สะดวกกว่าเครื่องมือเฉพาะทาง

PDA หรือ Personal Digital Assistant ถูกออกแบบมาในเบื้องต้นเพื่อทำงานของ Electronics Organizer ที่ทำหน้าที่เก็บข้อมูลการนัดหมาย ข้อมูลของบุคคลที่จะติดต่อ บวกกับความสามารถของคอมพิวเตอร์อเนกประสงค์เข้าไปเพื่อให้เป็นนาฬิกาที่ปลุกเตือนเมื่อถึงเวลานัดหมาย เพื่อให้กรอกข้อมูลได้สะดวกขึ้นและเพื่อให้ปรับแต่งการใช้งานให้หมาะกับผู้ใช้แต่ละคน


แต่จะมีใครสักกี่คนในโลกนี้ที่ต้องการ Electronics Organizer ชั้นดิสำหรับการจัดการกิจกรรมในแต่ละวัน แม้ว่าการบริหารเวลาที่ดีจะเป็นปัจจัยสำคัญของชีวิตที่มีคุณภาพ แต่มนุษย์ต้องการชีวิตที่สะดวกสบายมากที่สุดในทุกเวลามากกว่า ทำให้ PDA ในความหมายของ Electronices Organizer เลือนไป และมีภาพของคอมพิวเตอร์ที่สามารถติดตั้งโปรแกรมเพื่อใช้งานต่างๆเข้ามาทดแทน

ภาพของคอมพิวเตอร์อเนกประสงค์ที่คลุมเครือ ทำให้ความเข้าใจเกี่ยวกับประโยชน์ใช้สอยของ PDA คลุมเครือเช่นกัน

ในยุคสมัยที่การสื่อสารไร้สายส่วนบุคคลกำลังเป็นอุปกรณ์สำคัญ ประเทศในยุโรปบางประเทศมีจำนวนโทรศัพท์มือถือเท่ากับจำนวนประชากร หรือแม้แต่ในประเทศไทยที่จำนวนโทรศัพท์มือถืออยู่ในอัตร หนึ่งเครื่องต่อคนไทยสามคน โทรศัพท์กลายเป็นเครื่องมือเครื่องใช้ประจำตัวของคนเมืองตั้งแต่เด็กนักเรียนไปจนถึงพ่อเฒ่าแม่เฒ่าที่ลูกซื้อโทรศัพท์ไว้ให้เพื่อจะได้โทรหาได้สะดวก SIM ของโทรศัพท์มือถือสามารถหาซื้อได้ง่ายๆตามร้านสะดวกซื้อโดยไม่ต้องใช้ขั้นตอนหรือเอกสารยุ่งยาก แม้ว่าคนส่วนใหญ่ยังคงใช้โทรศัพท์มือถือตามวัตถุประสงค์เดิมของโทรศัพท์ตั้งแต่สมัย Alexander Graham Bell นั่นคือใช้สำหรับการสื่อสารพูดคุย แต่ก็มีผู้ใช้อีกจำนวนหนึ่งที่ใช้โทรศัพท์สำหรับวัตถุประสงค์ที่ซับซ้อนไปกว่านั้น ตั้งแต่การเก็บข้อมูลของผู้จะติดต่อลงในหน่วยความจำของโทรศัพท์ หรือที่เรียกกันจนติดปากว่า "เม็ม-เบอร์" หลายคนไม่เคยจำเบอร์ของแฟนตัวเองได้ เพราะยกหน้าที่ในการจำให้กับโทรศัพท์ไปแล้ว ผู้ใช้บางคนใช้โทรศัพท์สำหรับการส่งข้อความเพื่อการติดต่ออย่างเงียบๆและไม่เร่งด่วน หรือเพื่อร่วมแสดงความเห็นในรายการโทรทัศน์

สิ่งที่มีติดตัว PDA มาตั้งแต่สมัยที่เป็น Electronics Organizer ก็คือ การเก็บข้อมูลของผู้ที่ติดต่อ ซึ่งส่วนนี้เป็นส่วนที่เข้ากันได้สนิทกับโทรศัพท์มือถือ


สมัยที่โทรศัพท์มือถือยังไม่มีมากมายเท่าทุกวันนี้ การติดต่อทางโทรศัพท์แม้จะสะดวกแต่ก็เป็นการใช้โทรศัพท์มีสาย ผู้ใช้ PDA อาศัยความสะดวกในการบันทึกรายละเอียดของบุคคล และความสะดวกในการค้นหาข้อมูลเพื่อเรียกเบอร์โทรศัพท์ของผู้ที่จะติดต่อขึ้นมา วาง PDA ไว้กับโต๊ะและต่อโทรศัพท์ตามข้อมูลที่ได้ แต่ในสมัยที่โทรศัพท์มือถือมีมากกว่าโทรศัพท์ตามบ้าน การยกเอา PDA ขึ้นมาค้นเบอร์ จำเบอร์ไว้แล้วยกโทรศัพท์มือถือมาต่อสายนั้นเป็นภาระมากกว่าความสะดวก และโทรศัพท์เองก็สามารถจะ "เม็ม-เบอร์" ไว้ในตัวได้อยู่แล้ว ความเป็น Electronics Organizer ที่ดีของ PDA จึงมีประโยชน์น้อยลงกว่าที่เคยเป็น

แต่ PDA ที่มีโทรศัพท์ในตัว ดูจะได้ประโยชน์มากกว่า


หรือแม้แต่โทรศัพท์ที่มีความสามารถมากขึ้น ใช้ถ่ายรูปส่งแนบไปกับ Email ได้ ดูน่าจะเพิ่มรสชาติของการสื่อสารได้มากกว่า

จึงทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงของอุปกรณ์สองชนิดที่ค่อยๆรวมเข้าด้วยกัน


คือ PDA ที่ผนวกเอาโทรศัพท์เข้าไปด้วย กลายเป็น PDA Phone โทรศัพท์ที่มีจอภาพขนาดใหญ่ กรอกข้อมูลด้วยการแตะที่จอภาพอย่าง PDA สำหรับคอ PDA ดั้งเดิม


กับโทรศัพท์ Smartphone ที่มีความสามารถในการจัดการข้อมูล ตารางนัดหมาย ติดตั้งโปรแกรมเพิ่มเติมได้ แต่ยังคงความกระทัดรัด และการกรอกข้อมูลด้วยปุ่มไม่กี่ปุ่มของโทรศัพท์

เส้นแบ่งระหว่าง PDA Phone กับ Smartphone เกิดขึ้นอย่างลางเลือน และในที่สุดก็จะกลายเป็นประเภทหนึ่งของโทรศัพท์ไป

ในด้านของ PDA แท้ๆนั้น กลุ่มผู้ใช้จะเป็นกลุ่มเดิม โดยมีผู้ใช้หน้าใหม่เพิ่มขึ้นจำนวนหนึ่ง แต่ไม่มากนักเมื่อเทียบกับผู้ใช้ทั่วไปที่เป็นผู้ใช้โทรศัพท์และขยับไปใช้โทรศัพท์ที่เก่งขึ้นอย่าง Smartphone หรือ PDA Phone รวมทั้งผู้ใช้ PDA เดิมที่ขยับมาใช้อุปกรณ์รวมชิ้น ทำให้สัดส่วนของผู้ใช้ PDA แท้ๆมีจำนวนที่น้อยลงเรื่อยๆ

นอกจากการเป็นโทรศัพท์แล้ว ยังมีอุปกรณ์ชนิดอื่นที่ผนวกเอา PDA เข้าไว้ในตัว หรือพัฒนาบนพื้นฐานของ PDA เช่นอุปกรณ์ระบุพิกัดและนำทางด้วยดาวเทียม (GPS) หรือเครื่องเล่นเกมชนิดพกพา

ในปัจจุบันแทบไม่มีผู้ผลิตรายไหนที่ผลิต PDA ในความหมายของ Electronics Organizer อีกเลย, PDA ในสมัยหลังๆต่างเพิ่มความสามารถอื่นๆเข้าไป

PDA ในความหมายเดิมๆที่คลุมเครืออย่างเครื่องมืออเนกประสงค์กำลังลดบทบาทลง ในขณะที่ PDA ในรูปแบบของอุปกรณ์เฉพาะทางที่ปรับตัวตามลักษณะการใช้งานได้ กำลังมาแทนที่